ເນື້ອໃນຂຽນເປັນພາສາບາລີ ແປລ້ານນາ ອະທິບາຍຄໍາສັບທີ່ເປັນທາດແລະອາຂະຍາດໃນພາສາບາລີ. ທາດຄືຮາກເຫງົ້າຂອງຄໍາໃນພາສາບາລີ ໃຊ້ປະກອບກັບປັດໄຈແລະວິພັດ ສໍາເລັດເປັນກິຣິຍາອາຂະຍາດ, ກິຣິຍາກິດ ແລະນາມກິດ. ອາຂະຍາດ ຄືກິຣິຍາສັບທີ່ກ່າວເຖິງກິຣິຍາອາການ ເຮັດ ເວົ້າ ຄິດ ຍືນ ເດີນ ນັ່ງ ນອນ ດື່ມ ກິນ ເປັນຕົ້ນ. ອາຂະຍາດ ມີສ່ວນປະກອບໃຫຍ່ ໓ ຢ່າງຄື ທາດ ປັດໄຈ ແລະວິພັດ. ໜັງສືນີ້ໃຊ້ໃນການຮຽນພາສບາລີ. ຄໍາລົງທ້າຍ: (໑) ລານທີ່ ໓໗ ໜ້າ ໑: ສັບບັ້ງທາຕຸ ອາຂະຍາດ ຜູກດຽວ ຈຸນລະສັງກາດໄດ້ ໑໑໙໘ ຕົວ ປີ ຮວາຍສັນ ສັບບັ້ງທາຕຸ ອາຂະຍາດ ຜູກດຽວ ກະຂະຄະ. (໒) ລານທີ່ ໓໙ ໜ້າ ໑: ມະຫາເຖຣະເຈົ້າຕົນຊື່ວ່າ ກັນຈະນະ ອະຣັນຍະວາສີ ເມືອງແພຣ່ ຣິດຂິດຕະສ້າງຂຽນ ປາງເມື່ອມາຊຸມນຸມຮອມເອົາຍັງພະສະທໍາມະເຈົ້າໃນເມືອງຫລວງພຣະບາງ ວັນນັ້ນແລ. ດ້ວຍເຕຊະຜະລະອານິສົງສ່ວນບຸນອັນຂ້າໄດ້ສ້າງຂຽນຍັງອັກຂະຣະທໍາພະພຸດທະເຈົ້ານີ້ ຂໍຈຸ່ງຫື້ຂ້າໄດ້ເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າຕົນ ໑ ອັນຈັກມາພາຍໜ້າ ປາກົດຊື່ວ່າ ວິຣິຍາທິກະໂພທິສັດ ຕັດສະຮູ້ຍັງປະຫຍາສັບພັນຍູຕະຍານດວງປະເສີດ ເປັນຄູແກ່ໂລກທັງສາມ ຂໍໃຫ້ຂ້າໄດ້ໂຜດເອົາຍັງສັບພະສັດຕະໂລກທັງຫລາຍມວນ ຫລາຍໝູ່ ອັນຂ້ອງຄ້າງຢູ່ໃນສົງສານ ຄືວ່າ ໝູ່ຄົນແລະເທວະບຸດ ເທວະດາ ອິນທາພົມມາຣາດ ທ້າວຈະຕຸໂລກະບານທັງ ໔ ນາກ ຄຸດ ກຸມພັນດະ ຄັນທັບພະ ຍັກຂະ ອະສູນ ເນຣະຍິກະ ສັດທັງຫລາຍ ສັບພະສັດຕາຄະນະນາມີຫລາຍໝູ່ ຂໍຫື້ຂ້າໄດ້ຍົກເຂົ້າສູ່ນິບພານ ສ້ຽງທັງມວນ ດ້ວຍປະຫຍາສັບພັນຍູໂພທິຍານແຫ່ງຂ້າ ເມື່ອຂ້າໄດ້ເປັນພະສັບພັນຍູນັ້ນ ຂໍຈຸ່ງຫື້ມີອາຍຸຕັ້ງຢືນຕັ້ງນານແສນປີ ຈຸ່ງມີເທີ້. ສັບພັນຍູຕະຍານັງ ສໍາມາສໍາພຸດໂທ ວິຣິຍາທິໂກ ໂພທິສັດໂຕ ສະຕະວັສສະ ສະຫັດສາຍຸໂກ ໂຫຕຸ ເມ ນິດຈັງ.
The text was written in Pali words with the traslations in Lanna explains about the words that are dhātu and ākhayāta in Pali language. Dhātu (lit. element) is the root of the words in Pali is used in conjunction with factors and suffixes accomplished as verbs of gesture, verbs of action, and nouns of action. Ākhayāta is the words of verbs indicating the gestures such as do, speak, think, stand, walk, sit, lie, drink, eat, and etc. has three major components including elements, factors, and suffixes. This manuscript is used for learning the Pali language. Colophons: (1) Folio 37 on the recto side: Sap bang thatu akhayat, single fascicle. Chunlasangkat 1198, a hwai san year, Sap bang thatu akhayat, single fascicle. (2) Folio 39 on the recto side: Maha Thera named Kanchana Arannyavasi from the city of Phrae (Thailand) inscribed this manuscript while gathering the manuscripts of the Buddha’s teachings in Luang Prabang. By the results of this merit derived from the making of the Dhamma scripts of the Buddha’s teachings, may I become a Buddha in the future given name of Viriyādhika Bodhisattva who will attain enlightenment and become the teacher of the three worlds. May I help all beings who are stuck in the round of rebirths including human beings, gods, goddess, indra, brahmas, the four heavenly kings, nagas, garudas, ogres, gandhavas, giants, demons, hell beings and other countless beings to move them to enter Nibbāna by my insight wisdom. When I am being the Buddha, may I have longevity for 100,000 years. Sabbaññūttañānaṃ sammāsambuddho viriyādhiko bodhisatto satavassa sahassayuko hotu me niccaṃ.
Extent: 1 palm-leaf manuscript containing 39 leaves.
Size and dimensions of original material: Hight 5.1 cm, width 58.1 cm, depth 1.7 cm.
Condition of original material: Folio 37 is broken.
Alternative calendar and date: Lao, CS 1198, a hwai san year
Author(s)/Creator(s): Unidentified.
Scribe(s): Khruba Maha Thera Kanchana Arannyavasi from Phrae Province, Northern Thailand.
Original institution reference: Manuscript Box no. 16.
