ພະອະພິທໍາ ວ່າດ້ວຍເລື່ອງ ການຈໍາແນກຈິດທັງຫລາຍມີ ໘໙ ດວງ ຊຶ່ງຈິດເຫລົ່ານີ້ ມີທັງຈິດທີ່ເປັນອະກຸສົນ ມີໂທດ ໃຫ້ຜົນເປັນທຸກ ແລະມີຈິດທີ່ເປັນກຸສົນ ໃຫ້ຜົນເປັນສຸກ ຄື: ໑. ກາມາວະຈະຣະຈິດ ໕໔ ດວງ ຄື ຈິດທີ່ເປັນໄປໃນກາມມະພູມ ເພີດເພີນໃນກາມມະຄຸນອາລົມທັງຫລາຍ ໄດ້ແກ່ ຮູບ, ສຽງ, ກິ່ນ,ລົດ, ໂຜດທັບພະ ແລະທໍາມາລົມ, ໒. ຣູປາວະຈະຣະຈິດ ໑໕ ດວງ ຄື ຈິດທີ່ເປັນໄປໃນຮູບປະພູມ ເກີດຈາກການຈະເລີນສະມະຖະກໍາມັດຖານ ຈົນເຂົ້າເຖິງປະຖົມມະຊານ, ທຸຕິຍະຊານ,ຕະຕິຍະຊານ,ຈະຕຸຖະຊານແລະປັນຈະມະຊານ. ໓. ອະຣູປາວະຈະຣະຈິດ ໑໒ ດວງ ຄື ຈິດທີ່ເຂົ້າເຖິງຄວາມເປັນໃຫຍ່ ມີກໍາລັງແກ່ກ້າ ສາມາດຂົ່ມກິເລດ ນິວອນ ໕ ຢ່າງໄດ້, ໔. ໂລກຸດຕະຣະຈິດ ໘ ດວງ ຄື ຈິດທີ່ຮັບອາລົມພະນິບພານ ຫຼື ຈິດທີ່ເໜືອໂລກທັງ ໓ ຄື ກາມມະໂລກ, ຣູປະໂລກແລະອະຣູປະໂລກ. ຄໍາລົງທ້າຍ: ລານທີ ໒໖ ໜ້າ ໑: ສັງກາດ ໑໒໗໘ ຕົວ ປີຮວາຍສີ່ ເດືອນ ໙ ຂຶ້ນ ໓ ຄໍ່າ ວັນ ໔ ມື້ກົດເສັດ ຣິດຈະນາແລ້ວຍາມທ່ຽງວັນ ໝາຍມີ ມະຫາຕິດສະປັນຍາ ເປັນຜູ້ຣິດຈະນາ ມີມະຫາຈິດຕະປັນຍາ ເປັນສັດທາໃບລານສ້າງ ກຸສະລະອະພິທໍາມາ ຂໍໃຫ້ຝູງຂ້າທັງຫລາຍໄດ້ຕັດສະຮູ້ອະຣິຍະສັດຈະທໍາມະທັງ ໔ ແລ້ວ ຂໍໃຫ້ຝູງຂ້າໄດ້ເຖິງໂສຕາມະຄະໂສຕາຜະລະ ສັກກິທາຄາມັກຄະ ສັກກິທາຄາທຜະລະ ອະນະຄາມັກຄະ ອະນະຄາຜະລະ ອະຣະຫັນຕາມັກຄະ ອະຣະຫັນຕາຜະລະ ໂຊຕະກະໄວ້ກັບສາສະໜາພະໂຄຕະມະເຈົ້າ ຕາບຕໍ່ເທົ້າ ໕ ພັນວັດສາ ສຸດທິນັງ ວັດຕະ ເມ ທານັງ ນິບພານັງ ປະຣະມັງ ສຸກຂັງ.
The Abhidhamma - consciousness of the sense sphere on the separation of all the 89 minds of which are both wholesome and unwholesome and result in suffering and happiness including: 1. Kāmāvacara-citta 54: Consciousness of the sense sphere that are enjoying the sensual pleasures such as form, sound, smell, taste, touch and cognizable object. 2. Rūpāvacra-citta 15: Form-sphere consciousness, arising from the practice of Samatha kammathana until reaching the first absorption, second, third, fourth and fifth absorption. 3. Arūpāvacra-citta 12: Formless-sphere consciousness that reaches the greatness with strength and is able to suppress defilements and the five hindrances. 4. Lokuttara-citta 8: Supermundane consciousness or the consciousness that is beyond the three spheres including the sense sphere, form sphere and formless sphere. Colophon: Folio 26 on the recto side: Sangkat (CS) 1278, a hwai si year, on the third day of the waxing moon of the ninth lunar month, the fourth day of the week (Wednesday), a kot set day, the writing of this manuscript was accomplished at the time of thiang van (between 10.30–12.00 o’clock). Maha Titsapannya is the scribe and Somdet Chittapannya sponsord the palm leaves, jointly sponsord the making of this manuscript entitled Kutsala Aphithamma (Kusala Abhidhamma). May we all attain the four noble truths and obtain sodamakkha, sodaphala, sakkithakhamakkha, sakkithakhaphala, anakhamakkha, anakhaphala, arahantamakkha, arahantaphala. To support the Teachings of Gotama Buddha to last until the end of 5000 years. Sudinnaṃ vatta me dānaṃ nibbānaṃ paranaṃ sukhaṃ (May the alms that I have already given be a condition to reach Nibbāna which is the greatest bliss).
Extent: 1 palm-leaf manuscript containing 27 leaves.
Size and dimensions of original material: Hight 5 cm, width 56.5 cm, depth 1 cm.
Condition of original material: Fragile.
Alternative calendar and date: Lao, CS 1278, a hwai si year
Author(s)/Creator(s): Unidentified.
Scribe(s): Maha Titsapannya.
Original institution reference: Manuscript Cabinet No.01.
