ອະພິທໍາມະສັງຄິນີ ຄາຖາທີ່ ໑ ໃນ ໗ ຄໍາພີ ເປັນການລວບລວມຫົວຂໍ້ທໍາເຂົ້າເປັນໝວດໝູ່ແລ້ວອະທິບາຍແຕ່ລະປະເພດຢ່າງລະອຽດ ໂດຍເນື້ອຄວາມບາງສ່ວນເປັນບົດພາສາບາລີແລະບາງສ່ວນແປເປັນພາສາລາວ ແລະວ່າດ້ວຍຈິດທັງຫລາຍທີ່ເປັນກຸສົນແລະອະກຸສົນ ແບ່ງອອກເປັນ ໔ ໝວດຄື: ໑. ຈິດຕະວິພັດຕິກັນ ວ່າດ້ວຍເລື່ອງຈິດທັງໝົດ, ໒. ຣູປະວິພັດຕິກັນ ວ່າດ້ວຍເລື່ອງຂອງຮູບທັງໝົດ, ໓. ນິກເຂປະກັນ ວ່າດ້ວຍເລື່ອງສະພາວະທໍາທັງໝົດ, ໔. ອັດຖຸທາຣະກັນ ຫຼື ອັດຖະກະຖາກັນ ວ່າດ້ວຍການອະທິບາຍຈິດແລະເຈຕະສິກ. ຄໍາລົງທ້າຍ: ລານທີ ໓໖ ໜ້າ ໑: ສັງກາດໄດ້ ໑໒໕໖ ຕົວ ປີກາບສະງ້າ ເດືອນ ໑໐ ແຮມ ໑໐ ຄໍ່າ ມື້ຮ້ວງມົດ ວັນ ໑ ລິດຈະນາແລ້ວຍາມກອງງາຍ ໝາຍມີ ເຈົ້າຫົວສີນໍຣະຄຸດ ເປັນເຄົ້າກັບລູກເຕົ້າໝູ່ວົງສາສູ່ຄົນມີໃຈໃສສັດທາເປັນອັນຍິ່ງ ຈິ່ງໄດ້ພ້ອມກັນສ້າງ ອະພິທໍາມາ ໄວ້ກັບສາສະໜາ ຕາບຕໍ່ເທົ້າ ໕໐໐໐ ພະວັດສາ ຂໍໃຫ້ໄດ້ດັ່ງຄໍາມັກຄໍາປາດຖະໜາທຸກເຍື່ອງທຸກປະການກໍ່ຂ້າເທີ້ນ ທຸວັງ ນິດຈັງ.
Abhidhamma text, Dhammasangani, the first Khatha of the seven books. It is a collection of Dhamma topics into categories and explains each category in detail. Some of the content is written in Pali and some in Lao tells about the whole mind that is wholesome and unwholesome, divided into 4 categories as following: 1. Cittavibattikanda: The whole mind 2. Rūpavibattikanda: The whole corporeality 3. Nikkhepakanda: The states of the Dhamma 4. Atthūdārakanda or Atthakathakanda: The explanation of consciousness and mental factors. Colophon: Folio 36 on the recto side: Sangkat (CS) 1256, a kap sanga year, on the tenth day of the waning moon of the tenth lunar month, a huang mot day, the first day of the week (Sunday), the writing of this manuscript was accomplished at the time of kòng ngai (between 7.30–9.00 o’clock). The initiator, Chao Hua Si Nòrakhut and all his children and relatives had the ardent religious faith to sponsor the making of this manuscript entitled Abhidhamma to support the Teachings of the Buddha to last until the end of 5000 years. May our wishes and desires come true, certainly and constantly.
Extent: 1 palm-leaf manuscript containing 36 leaves.
Size and dimensions of original material: Hight 4.5 cm, width 57.5 cm, depth 1.3 cm.
Condition of original material: Fragile.
Alternative calendar and date: Lao, CS 1256, a kap sanga year
Scribe(s): Unidentified.
Original institution reference: Manuscript Cabinet No.01.
