ຍະມະກະ (ຄູ່) ເປັນຄໍາພີທີ່ ໖ ແຫ່ງພະອະພິທໍາ ເນື້ອຄວາມບາງສ່ວນເປັນບົດພາສາບາລີແລະບາງສ່ວນແປເປັນພາສາລາວ ເປັນການຍົກຫົວຂໍ້ທໍາຂຶ້ນວິນິດໄສດ້ວຍວິທີຖາມຕອບ ໂດຍຕັ້ງຄໍາຖາມຍ້ອນກັນເປັນຄູ່ໆ. ທໍາທີ່ເປັນຄູ່ ມີ ໑໐ ປະການ ເອີ້ນວ່າ ມູນລະຍະມະກະ ອັນປະກອບດ້ວຍ: ໑. ມູນລະຍະມະກະຄື ທໍາເປັນຄູ່ ອັນເປັນມູນ, ໒. ຂັນທະຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄື ຂັນ ໕ ປະການ, ໓. ອາຍະຕະນະຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄື ອາຍະຕະນະ ໑໒ ປະການ, ໔. ທາຕຸຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄື ທາດ ໑໘ ປະການ, ໕. ສັຈຈະຍະມະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄື ສັດຈະ ໔ ປະການ, ໖. ສັັງຂາຣາຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ ຄື ສັງຂານ ໓ ປະການ, ໗. ອະນຸໄສຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄືອະນຸໄສ ໗ ປະການ, ໘. ຈິດຕະຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄື ຈິດ ໔ ປະການ, ໙. ທໍາມະຍະມະກະ ຄື ທໍາທັງຫລາຍທີ່ເປັນກຸສົນແລະອະກຸສົນ, ໑໐. ອິນທະຣິຍະມະກະ ຄື ທໍາເປັນຄູ່ຄື ອິນຊີ ໒໒ ປະການ. ຄໍາລົງທ້າຍ: ລານທີ ໔໒ ໜ້າ ໑: ສີສຸມັງຄະລະສັງກາດຣາຊະໄດ້ ໑໒໙໒ ຕົວ ປີກົດສະງ້າ ເດືອນ ໗ ຂຶ້ນ ໑໕ ຄໍ່າ ພໍ່າວ່າໄດ້ວັນ ໔ ຣິດຈະນາແລ້ວຍາມກອງງາຍ ໝາຍມີ ຣັດຕະນະປັນຍາເປັນເຄົ້າຈິ່ງໄດ້ສ້າງ ພະຍະມຸກ ຜູກນີ້ທານໄປຫາແມ່ຊື່ວ່າ ສາວຫລ້າ ພໍ່ຊື່ວ່າ ນາຍກືມ ສາວອ່ອນ ສາວນ້ອຍ ສາວຈັນທາ ທິດພີລາ ຊຽງອ່ອນ ຊຽງເພັງ ປ້າໝັ້ນ ລຸງຈັນ ຫລອນເທື່ອຕົກທີ່ຮ້າຍຂໍຍ້າຍໃສ່ທີ່ດີ ຫລອນວ່າໄດ້ເປັນເຜັດແລະສັດເດັຍລະສານ ຂໍໃຫ້ມົ້ມຈາກເຜັດແລະສັດນັ້ນ, ໄວ້ກັບສາສະໜາພະພຸດທະເຈົ້າ ຕາບຕໍ່ເທົ້າ ໕໐໐໐ ວັດສາ. ຂໍຜົນອັນນີ້ເປັນປັດໄຈແກ່ພະນິບພານຕັດບ່ວງເບັນຈະມານຂາດໄດ້ຈົ່ງລຸພະນິບພານດັ່ງຄໍາໝາຍແດ່ກໍ່ຂ້າເທີ້ນ ອະຣະຫັນຕີ ໂຫມິ ນິບພານະ ປັດຈະໂຍ ໂຫນຕຸ ໂນ ນິດຈັງ ທຸວັງ.
Yamaka (Book on Pairs) is the sixth book of the Abhidhamma. Some of the content is written in Pali and some in Lao tells about the raising of the topics of the Dhamma to diagnose by asking and answering questions in pairs. The Dhamma in pairs consists of ten items as following: 1. Mūla Yamaka: Pairs on roots 2. Khandha Yamaka: Pairs on the 5 aggregates 3. Āyatana Yamaka: Pairs on the 12 bases 4. Dhātu Yamaka: Pairs on the 18 elements 5. Sacca Yamaka: Pairs on the 4 Truths 6. Saṅkhāra Yamaka: Pairs on the 3 formations 7. Anusaya Yamaka: Pairs on the 7 latent states 8. Citta Yamaka: Pairs on the 4 consciousness 9. Dhamma Yamaka: Pairs on the Dhamma of wholesome and unwholesome 10. Indriya Yamaka: Pairs on the 22 faculties Colophon: Folio 42 on the recto side: Sisumangkhala Sangkat (CS) 1292, a kot sanga year, on the fifteenth day of the waxing moon of the seventh lunar month, the fourth day of the week (Wednesday), the writing was accomplished at the time of kòng ngai (between 7.30–9.00 o’clock). The initiator, Rattanapannya sponsored the making of this manuscript entitled Phra Yamuk (Yamaka) to dedicate to my mother named Sao La and my father named Nai (Mr) Küm, to Sao Òn, Sao Chantha, Thit Phila, Xiang Òn, Xiang Pheng and Aunt Man and Uncle Chan. Even if they have been stuck in a misery place, may they are moved to a good place. Even if they become ghosts and animals, may they be escaped from the being of ghosts and animals. And to support the Teachings of the Buddha to last until the end of 5000 years. May the results of this merit be a condition for Nirvana and cut the five obstructions off and reach Nirvana as my wishes. Arahantī homi nibbāna paccayo honto no niccaṃ dhuvaṃ (May I obtain Arahantship. May this be a condition for us to reach Nirvana, constantly and certainly).
Extent: 1 palm-leaf manuscript containing 45 leaves.
Size and dimensions of original material: Hight 5 cm, width 58.6 cm, depth 2 cm.
Condition of original material: Good.
Alternative calendar and date: Lao, CS 1292, a kot sanga year
Author(s)/Creator(s): Unidentified.
Scribe(s): Unidentified.
Original institution reference: Manuscript Cabinet No.1.
